El Cerrahisi
El Cerrahisi; el ve üst ekstremitenin doğumsal, travmatik, gelişimsel, dejeneratif, inflamatuvar ve tümöral kaynaklı sorunların tanı ve tedavisi ile ilgili tıp dalıdır. El cerrahisi; periferik sinir, brakiyal pleksus, serebral palsi, nörolojik sekeller sorunları da dâhil olmak üzere üst ve alt ekstremitelerin karmaşık ve rekonstrüktif mikrocerrahi gerektiren sorunlarını da kapsar. Ayrıca el cerrahisi elin rekonstrüksiyonunda kozmetik yönleri de göz önünde tutar.
El, duyu ve fonksiyonun çok önemli olduğu özel bir organdır. Endüstri çağımızda el yaralanmalarının çok sık oluşması ve çeşitli patolojileri beraberinde getirmesi, bilgi birikimine sahip ve bu konuda yetişmiş deneyimli hekimlere ihtiyaç yaratmaktadır. El ve üst ekstremite hastalıklarının el cerrahisi eğitimi almış bir cerrah tarafından olabildiğince erken dönemde tedavi edilmiş olması, en iyi fonksiyonel sonuç açısından çok önemli olduğu gibi, yaralanma sonrasında olası iş gücü ve maliyet kaybını en aza indirmekte de kritik açıdan önemlidir. Bu nedenle, modern dünyada, uğraş alanları arasında “El -ekstremite cerrahisi, rekonstrüktif -mikrocerrahi ” bulunan Ortopedi ve Travmatoloji, Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik cerrahi ana bilim dalı uzmanlık eğitimleri sonrasında “El Cerrahisi”, 2 yıl süreyle eğitim görülen bilim ve uzmanlık dalı olarak kabul edilmiştir. Genel Cerrahi ana bilim dalı uzmanlık eğitimi sonrasında “El Cerrahisi”, 3 yıl süreyle eğitim görülen bilim ve uzmanlık dalı olarak kabul edilmiştir.
El Cerrahı
Ülkemizde bir el cerrahının yetişmesi için öncelikle Ortopedi ve Travmatoloji veya Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik cerrahi veya Genel Cerrahi ana bilim dalı uzmanlık eğitimlerinden birisini bitirmiş (uzman olmuş) gerekmektedir. Yine bu uzmanlık alanlarından birinin mecburi hizmetini (devlet hizmet yükümlülüğü) de bitirmiş olması gerekmektedir. Bu süreç (6-8 sene) sonrasında yan dal sınavında başarılı olması ve 2 sene de el cerrahisi yan dalını bitirerek el cerrahisi uzmanı olması gerekmektedir. Sonrasında da el cerrahisi uzmanlık alanında mecburi hizmet yapması gerekmektedir. Toplamda 10-12 senelik uzun bir eğitim-hizmet süresi sonunda el cerrahı uzmanı olunabilmektedir. Bu süreye en az 6 sene süren tıp fakültesi eğitimi dâhil değildir.
Dünya genelinde kabul görmüş uzmanlık adıyla el cerrahı, uzman doktorun ilgilendiği bölgeler ve yapılar düşünüldüğünde, uzmanlık adı olarak biraz eksik ifade edilmiş olmaktadır. El cerrahı; el organının yanı sıra el bileği, ön kol ve dirsek bölgesi hastalıklarını tedavi etmekle birlikte brakial pleksusun yanı sıra vücuttaki tüm periferik sinirlerin tedavisiyle de ilgilenir. Bu geniş çalışma alanı, farklı anatomik ve fonksiyonel yapılar (kemik, damar, sinir, tendon, …) göz önünde bulundurulduğunda “el cerrahı”; ortopedik, plastik, sinir ve damar cerrahisinin birincil ilgi alanı olan anatomik yapılara hâkim olması beklenen (gereken) uzman doktordur. El cerrahının, el ve ekstremitelerin karmaşık ve ince anatomisine uygun mikrocerrahi ve endoskopik cerrahi tekniklerinde de yetkin olmaları gerekmektedir. El (üst ekstremite) yaralanmalarının ve hastalıklarının cerrahi tedavisi sonrası fonksiyonel kazanımın (örneğin eklem hareket açıklıklarının) en iyi şekilde olabilmesi çok önemli olduğu için, el cerrahının fizyoterapistlerle yakın ilişkide ve ortak çalışması gerekmektedir.
Doç Dr. Egemen AYHAN